Σχετικά με την κατάληψη της Θεσσαλονίκης το 1912, ένα περιστατικό το οποίο δεν είναι ευρέως γνωστό, έχει ως εξής: Το απόγευμα της 26-10-1912, πριν υπογραφεί η μεταξύ του Ελληνικού Στρατηγείου και του Τούρκου αρχιστρατήγου Ταξίν Πασά Συνθήκη παράδοσης της Θεσσαλονίκης, ένα μικρό απόσπασμα ανδρών με επικεφαλής τον υπομοίραρχο Κων. Μανωλικίδη, δύο υπεν/ρχες και τρεις χωροφύλακες εφίππους, οι οποίοι εκτελούσαν υπηρεσία στρατονομίας στην 7η Μεραρχία, έλαβε εντολή «να στραφή προς Θεσσαλονίκην εν αναμονή νεώτερων διαταγών». Προφανώς η διαταγή είχε την έννοια να φθάσει μέχρι εκεί όπου θα διευκόλυνε τους εκπροσώπους του Τουρκικού Στρατηγείου να κατευθυνθούν προς το Ελληνικό Στρατηγείο, για να διαπραγματευθούν κατά τη διάρκεια της νύκτας την παράδοση της πόλης.
Αλλά ο Μανωλικίδης, ηρωϊκή και πατριωτική μορφή, - καταγόταν από τον Πειραιά, είχε δίπλωμα νομικής και πριν καταταγεί στην Χωροφυλακή, απασχολήθηκε και ως δημοσιογράφος, - ερμήνευσε με τη δική του βούληση τη διαταγή. Nά πως εξιστορεί του περιστατικό αυτό ο καθηγητής της Νεώτερης Ελληνικής Ιστορίας ΑπόστολοςΔΑΣΚΑΛΑΚΗΣ:
«Περί την 9ην εσπερινήν ώρα της 26ης Οκτωβρίου, ο ΜΑΝΩΛΙΚΙΔΗΣ μετά του μικρού εφίππου αποσπάσματός του, έφθασεν εις απόστασιν ολίγων μέτρων από της μικράς σιδηροδρομικής γραμμής του σιδηροδρόμου της Μοναστηρίου, όπου προσέκρουσεν εις μικράν Τουρκικήν αστυνομικήν περίπολον, η οποία αιφνιδιασθείσα, έλαβε στάσιν αμύνης. Ο ηρωϊκός Υπομ/ρχος επροχώρησεν με ψυχραιμίαν προς τον επικεφαλής της Τουρκικής περιπόλου και με την βοήθεια ενός Τουρκομαθούς Υπεν/ρχου που τον συνόδευε, του είπεν, ανακριβώς βεβαίως, ότι έχει εντολήν να διανυκτερεύσει εις την πόλιν δια να χρησιμεύσει ως σύνδεσμος συνεννοήσεων Τουρκικού και Ελληνικού Στρατηγείου. Εις άλλας περιστάσεις βεβαίως θα επλήρωνεν με την ζωήν του και αυτός και οι υπ’αυτόν άνδρες το προφανώς παράτολμον αυτό εγχείρημα εισόδου εις εχθρικόν έδαφος. Αλλά κατά τας ώρας εκείνας, οι Τούρκοι είχον χάσει το ηθικόν των και ανέμενον μοιρολατρικώς τη παράδοσιν εις τους νικητάς. Ο επικεφαλής της Τουρκικής περιπόλου ωδήγησε το Ελληνικόν απόσπασμα εις το πλησίον Αστυνομικό Τμήμα του Τοπ Χανέ του οποίου ο διοικητής, αφού του ανεκοινώθησαν οι «λόγοι» έδωσε δύο άνδρας προς συνοδείαν και ασφάλειαν κατά την είσοδον εις Θεσσαλονίκην. Απεφασίσθει όπως ο μεν Αξιωματικός οδηγηθεί προς διανυκτέρευσιν εις το ξενοδοχείον «ΟΛΥΜΠΟΣ – ΠΑΛΛΑΣ», οι δε άνδρες καταυλισθούν εις το Μόλτα – Χάνι.» Και συνεχίζει. «Ούτω ο Υπομ/ρχος ΜΑΝΩΛΙΚΙΔΗΣ έφιππος και επικεφαλής του εφίππου μικρού αποσπάσματος Χωρ/κης διέσχυσεν την Εγνατίαν οδόν, υπό τα κατάπληκτα όμματα των διαβατών, πολλοί των οποίων βαθμηδόν, άλλοι από περιέργειαν και άλλοι ( οι Έλληνες ) από ενθουσιασμόν, ηκολούθουν σχηματίσαντες μεγάλην ουράν. Το ανεξήγητον εισέτι γεγονός διεδόθει ανά την τεταραγμένην και αγωνιώσαν πόλιν, πολλοί δε έσπευδον προς το ξενοδοχείον δια να διαπιστώσωσιν ότι πράγματι ευρίσκετο εις την Θεσσαλονίκην Έλλην Αξιωματικός. Ο ΜΑΝΩΛΙΚΙΔΗΣ περιεπάτει ανά τους διαδρόμους αγέρωχος ως μη έχων τι άλλο να κάμει, ενώ τα πλήθη συνωστίζοντο εις τας υάλους του ξενοδοχείου δια να τον ειδούν και έτριβον κυριολεκτικώς τα μάτια των».
Mεταξύ των πρώτων που κατέφθασαν στο ξενοδοχείο, ήταν και ανταποκριτές ξένων εφημερίδων, οι οποίοι μόλις αντίκρυσαν τον ΄Ελληνα αξιωματικό με την ομάδα του, δεν ήθελαν τίποτε άλλο. Έτρεξαν στο τηλεγραφείο για να πληροφορήσουν τις εφημερίδες των ότι ήδη καταλήφθηκε η Θεσσαλονίκη απ’τον Ελληνικό στρατό. Σ’αυτό ακριβώς οφειλόταν ότι σχεδόν όλος ο Ευρωπαϊκός τύπος, από το πρωΐ της 27ης Οκτωβρίου αφιέρωνε εξάστηλους τίτλους στο γεγονός ότι η Θεσσαλονίκη έχει καταληφθεί από τους Έλληνες απ’το απόγευμα της 26ης Οκτωβρίου. Αυτό το μικρό αστυνομικό απόσπασμα ήταν η πρώτη ελληνική δύναμη που μπήκε στην πολυπόθητη πόλη της Μακεδονίας, ακριβώς την ημέρα εορτασμού του μεγαλομάρτυρα Αγίου Δημητρίου, πολυούχου της Θεσσαλονίκης.
Την επόμενη μέρα (27-10-1912) μπήκαν έφιππες και πεζές δυνάμεις Χωροφυλακής και με τμήμα ευζώνων, με επικεφαλής τον Αντ/ρχη ΡΑΖΕΛΟ, κατέλαβαν το Διοικητήριο, όπου έστησαν την Ελληνική σημαία, ενώ διασκορπίσθηκαν μέσα στην πόλη μικτές περιπολίες αστυνομίας και στρατού. Αυτό έγινε με μεγάλη σπουδή, όχι μόνο για λόγους ασφαλείας για να παρασκευασθεί η κατά την επομένη θριαμβευτική είσοδος του Διαδόχου Αρχιστρατήγου, αλλά και για ύψιστους εθνικούς λόγους, δηλαδή άμεση εγκαθίδρυση της Ελληνικής κυριαρχίας και κατάληψη όλων των δημόσιων κτηρίων, δεδομένου ότι επιδίωκαν απ’την άλλη πλευρά οι Βούλγαροι ως σύμμαχοι να αποκτήσουν δικαίωμα «συγκυριαρχίας» στην Θεσσαλονίκη. (Απόσπασμα εισήγησής μου με θέμα " Η τάξη και η ευνομία κατά τους Βαλκανικούς πολέμους στη Μακεδονία" την 11-11-2012 στο διήμερο Ιστορικό Συνέδριο στα Γιαννιτσά για τα 100 χρόνια από την απελευθέρωση της πόλης από τον τουρκικό ζυγό).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου