Δ. Παύλου Μελά: Μια πολύ καλή πρόταση για τη διαχείριση των απορριμμάτων από πρωτοβουλία πολιτών

< 

Σε ενημέρωση – εκδήλωση που έγινε το βράδυ της Τρίτης 26 Μαΐου στο Πολιτιστικό Κέντρο ¨Χρήστος Τσακίρης¨, μέλη πρωτοβουλίας πολιτών του Δήμου Παύλου Μελά, αλλά και προσκεκλημένοι τους παρουσίασαν σε πλήθος κόσμου, την άκρως ενδιαφέρουσα και πρωτότυπη πρότασή τους για τη δημόσια - κοινωνική διαχείριση των απορριμμάτων στο δήμο τους.

Η Κατερίνα Μοσχούλα, φοιτήτρια Βιολογίας του ΑΠΘ και ο Μιχάλης Σπάσος εκπαιδευτικός - μηχανικός, από την πρωτοβουλία των πολιτών, στην αρχή ενημέρωσαν τους παρευρισκόμενους για το πώς εκκολάφτηκε η πρωτοβουλία αυτή, τι σημαίνει δημόσια - κοινωνική διαχείριση των απορριμμάτων, πως μπορεί αυτή να εφαρμοστεί στο Δήμο Παύλου Μελά και τι οφέλη μπορεί να προσφέρει σε πολίτες και στο δήμο.

Τα μέλη ανέφεραν ότι ¨Η βασική ιδέα είναι να δημιουργηθεί έναςκοινωνικός αστικός συνεταιρισμός μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, όπου ο βασικός στόχος θα είναι η ορθή διαχείριση των απορριμμάτων και ο κάθε πολίτης θα συμμετέχει ισότιμα με μία μετοχή – μέρισμα και δικαίωμα μίας ψήφου στις αποφάσεις. Ο ρόλος των πολιτών θα είναι να συμμετέχουν ενεργά στην ορθή διαχείριση των απορριμμάτων τους (διαλογή στην πηγή, ανακύκλωση, κομποστοποίηση), και να  αποφασίζουν πως θα συλλέγονται, που θα πουλιούνται και που θα πηγαίνουν τα οφέλη και όχι απλά να είναι ακροατής συλλογής ανακυκλούμενων υλικών.

Δηλαδή οι ίδιοι οι πολίτες θα έχουν την κατάσταση της διαχείρισης των ανακυκλούμενων στα χέρια τους.

Υπενθύμισαν στους ακροατές, ότι ο υφιστάμενος σχεδιασμός της Θεσσαλονίκης για τα απορρίμματα, έχει αποτύχει, καθώς δεν προέβλεπε στην ορθή διαχείριση, παρά μόνο στη συμπίεση (βλέπε ΣΜΑ Ευκαρπίας), στην από εκεί ταφή τους (ΧΥΤΑ Μαυροράχης) ή καύση τους (Εργοστάσια καύσης) με μηδενικά οφέλη για τους δήμους και τους δημότες.

Στο εγχείρημά τους για τη δημόσια και κοινωνική διαχείριση των απορριμμάτων ζήτησαν τη βοήθεια:

 1. του Δήμου Παύλου Μελά, με δύο τρόπους: α) να προχωρήσει στο σχεδιασμό δημοτικού σχεδιασμού διαχείρισης απορριμμάτων που θα ξεκαθαρίσει τις προθέσεις της τοπικής αρχής για να διευκολύνει την ορθή διαχείριση των απορριμμάτων και β) με την παροχή σε 1^η φάση υλικοτεχνικής υποδομής για να βοηθήσει το όλο εγχείρημα. Έτσι θα αποδείξει ότι συμβάλλει στη διαδικασία της μείωσης των απορριμμάτων που οδηγούνται στο ΧΥΤΑ και στην προσπάθεια των δημοτών για το παραπάνω εγχείρημα.

2. του Υπουργείου Περιβάλλοντος, με την έκδοση ενός νέου εθνικού σχεδιασμού, που και επίσημα θα αναφέρει και θα υποστηρίζει την αποκεντρωμένη δημόσια και κοινωνική διαχείριση απορριμμάτων ( όπως έχει ήδη ακουστεί από κυβερνητικά πρόσωπα)

3. των απλών πολιτών, για να γίνουν κοινωνοί της ιδέας, μέτοχοι και πολλαπλασιαστές της, έτσι ώστε σε μία συνέλευση που θα γίνει σε σύντομο χρονικό διάστημα να δημιουργηθεί το καταστατικό και να ξεκινήσουν τη δράση.

4. της εκπαιδευτικής κοινότητας και των ενώσεων γονέων και κηδεμόνων, για να αγκαλιάσουν αυτήν την πρωτοβουλία, και να γίνουν κοινωνοί της μέσα από τις σχολικές μονάδες.

5. των Γραφείων Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης των Διευθύνσεων Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Δ. Θεσσαλονίκης καθώς και του κέντρου Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Ελ. Κορδελιού και Βερτίσκου, που θα εκπαιδεύσουν με προγράμματα και δράσεις τους μαθητές στην ορθή περιβαλλοντική διαχείριση των απορριμμάτων.

Τέλος σημείωσαν ότι η ταυτόχρονη επίτευξη των 3 βασικών παραμέτρων :

Α. Εκπαίδευση – Ενημέρωση

Β. Ανταποδοτικότητα

Γ. Σεβασμός στο Περιβάλλον

Θα επιφέρει το μέγιστο δυνατό αποτέλεσμα, αφού θα γίνεται ταυτόχρονα ενημέρωση - εκπαίδευση των πολιτών αλλά και των μαθητών πάνω στην ορθή διαχείριση των απορριμμάτων και των οφελών της, στη συνέχεια θα μπορούν να συμμετέχουν ενεργά στους χώρους των σχολείων ή των γειτονιών τους στη διαλογή στην πηγή και στην κομποστοποίηση, που θα επιφέρει ανταποδοτικότητα στα ίδια τα σχολεία, στους πολίτες και στο δήμο. Φυσικά όλα αυτά θα αποδίδουν και τον απαραίτητο σεβασμό στο Περιβάλλον.

Η ανταποδοτικότητα και το που θα πηγαίνει, θα αποφασίζεται σε συνελεύσεις από τα μέλη του συνεταιρισμού. Ένα μεγάλο μέρος μπορεί να πηγαίνει στα σχολεία, ένα άλλο μέρος σε φτωχές οικογένειες, σε απασχόληση εργατικού δυναμικού που θα βοηθούν στη διαχείριση, στους ίδιους τους πολίτες κλπ. Εφόσον θα υπάρχει και δραστική μείωση των απορριμμάτων που θα πηγαίνουν για ταφή στο ΧΥΤΑ, ο δήμος θα μπορεί να προχωρήσει και σε γενναία μείωση των δημοτικών τελών αφού θα γλυτώσει τέλη ταφής αλλά και δρομολόγια και έξοδα κίνησης.

Στον επίλογο τους τα μέλη της πρωτοβουλίας, ανέφεραν ότι η μέρα αυτή, είχε το χαρακτήρα της ενημέρωσης της πρωτοποριακής ιδέας προς το ευρύ κοινό, να συλλέξουν απορίες, συμβουλές για να βελτιωθεί το εγχείρημα και ότι θα προσδοκούν να ξεκινήσει άμεσα η πρωτοβουλία αυτή, βρίσκοντας αρωγούς με ενεργή συμμετοχή όχι μόνο τους πολίτες, αλλά και τους υπόλοιπους θεσμικούς φορείς που αναφέρθηκαν παραπάνω.

Στη συνέχεια πήραν το λόγο οι προσκεκλημένοι της πρωτοβουλίας.

 Η κ. Μουταφίδου Βάσω, εκπαιδευτικός, ανέφερε ότι "το πόσο σημαντικό είναι όχι μόνο να λέμε να κάνουμε ανακύκλωση, αλλά να κάνουμε με τα παιδιά ανακύκλωση. Το σημαντικό είναι τα παιδιά με βιωματική εκπαίδευση αυτά που μαθαίνουν στη θεωρία να τα βλέπουν στην πράξη και να γίνουν ενεργοί πολίτες, μεταφέροντας και τη γνώση στα σπίτια τους"

Ο κ. Σάκης Λαζαρίδης, αντιδήμαρχος Περιβάλλοντος, Ανακύκλωσης και Πρασίνου του Δήμου, αφού μίλησε θετικά για την πρωτοβουλία αυτή, ανήγγειλε ότι είναι στα σκαριά ένα τοπικό σχέδιο διαχείρισης των απορριμμάτων που συμφωνεί και μπορεί να συμβαδίσει με την πρωτοβουλία της κοινωνικής διαχείρισης των απορριμμάτων.

Η κ. Δήμητρα Γωγάκου, Εκπαιδευτικός - Αρχιτέκτων Μηχανικός, Msc βιοκλιματικού σχεδιασμού Πόλεων και Κτιρίων, Συνεργάτης του Αναπληρωτή Υπουργού ΠΑΠΕΝ , συμφωνώντας και συγχαίροντας τους πολίτες για την πρωτοβουλία τους, επισήμανε την κρίσιμη πραγματικότητα στην οποία έχει φθάσει το θέμα της διαχείρισης των απορριμμάτων, μετά από δεκαετίες αποτυχημένων σχεδιασμών και εφαρμογής πολιτικών στον τομέα, αλλά και λόγω της οικονομικής και κοινωνικής κρίσης, η οποία χαρακτηρίζεται από :

α) τα υψηλά ποσοστά ταφής και ανεξέλεγκτης διάθεσης των απορριμμάτων, τα πρόστιμα για τους ενεργούς ΧΑΔΑ, τα χαμηλά ποσοστά ανακύκλωσης και τα ακόμη μικρότερα κομποστοποίησης οργανικών αποβλήτων αλλά και την κατά τόπους μετάθεση του προβλήματος στο μέλλον με τη χρήση δεματοποιητών

β) Τη σπατάλη και αδιαφάνεια των διατεθέντων μέχρι σήμερα σημαντικών εθνικών και ευρωπαϊκών πόρων στον τομέα, αλλά και τις πελατειακές σχέσεις -διαφθορά που σχετίζονται με τη διαχείρισή τους
γ)  Την αστοχία επίτευξης των ποσοτικών και ποιοτικών στόχων της εφαρμοζόμενης επίσημης διαλογής στην πηγή και ειδικότερα στον τομέα των συσκευασιών
δ) Την καθυστέρηση και αδράνεια στην αναθεώρηση των Περιφερειακών Σχεδιασμών
ε) Τον περιορισμό των διαθέσιμων πόρων και την αφαίρεση των αρμοδιοτήτων των ΟΤΑ για διαχείριση απορριμμάτων με βάση την αναθεώρηση του Δημοτικού Κώδικα

Πρότεινε η βασική κατεύθυνση σχεδιασμού να βασίζεται:
α) Στη φιλοσοφία της ιεράρχησης της εθνικής και κοινοτικής νομοθεσίας , στις βασικές δηλαδή προβλέψεις του ν. 40242/2012 και της οδηγίας 2008/98/ΕΚ, που ήδη βρίσκεται σε διαδικασία αναθεώρησης προς πιο φιλόδοξους στόχους ανάκτησης. 
β) Στη διασφάλιση του δημόσιου χαρακτήρα στη διαχείριση των απορριμμάτων, μέσα από τον καθορισμό των αρμοδιοτήτων της πολιτείας και της αυτοδιοίκησης πρώτου και δεύτερου βαθμού 
γ) Στη μετατόπιση του κέντρου βάρους του σχεδιασμού από τη μηχανική επεξεργασία των σύμμεικτων και την ενεργειακή αξιοποίηση σε: πρόληψη /μείωση, προώθηση της διαλογής στην πηγή και της κομποστοποίησης, έτσι ώστε η προδιαλογή των ανακυκλώσιμων - βιοαποβλήτων να εφαρμόζεται σε 50% τουλάχιστον του συνόλου των αστικών απορριμμάτων (ΑΣΑ)
δ) Στη διασφάλιση της ιεράρχησης στις μεθόδους διαχείρισης των αποβλήτων, έτσι ώστε η μετάβαση σε επόμενο στάδιο διαχείρισης να προϋποθέτει την εξάντληση των δυνατοτήτων των προηγουμένων σταδίων
ε) Στην παράλληλη ενεργοποίηση του τρίτου οικονομικού τομέα, της κοινωνικής οικονομίας, προκειμένου να εξασφαλιστεί και η απαραίτητη συμμετοχή των πολιτών αλλά και η εξασφάλιση συμπληρωματικών χρηματικών και μη πόρων πόρων, του λεγόμενου κοινωνικού κεφαλαίου, ως αντιστάθμισμα στην επιλογή της ιδιωτικοποίησης και της «επιχειρηματικότητας» μέσω ΣΔΙΤ.

Ο κ. Κώστας Νικολάου,  Δρ. Χημικός Περιβαλλοντολόγος, καθηγητής Πανεπιστημίου, που ανέπτυξε αναλυτικά την πρωτοποριακή ιδέα της σύστασης ενός κοινωνικού συνεταιρισμού για την ορθή διαχείριση των απορριμμάτων, αναφερόμενος σε τεχνικές λεπτομέρειες, αλλά και σε ήδη σημαντικά υπάρχοντα παραδείγματα στην Ελλάδα (Σπάρτη, Μύκονο κλπ.).
Επίσης επισήμανε τα σημαντικά άμεσα πολλαπλά οφέλη σε δημότες αλλά και στους δήμους αν προχωρήσει η κοινωνική διαχείριση των απορριμμάτων και όχι η ταφή και η καύση που θέλουν οι υπεύθυνοι. Όπως είπε χαρακτηριστικά η καύση στην Ευρώπη θεωρείται ξεπερασμένη καθώς δεν έχουν σκουπίδια να κάψουν αφού τα ποσοστά ανακύκλωσης είναι πολύ μεγάλα. Άρα τα συμφέροντα της  καύσης απορριμμάτων θέλουν να μην κάνουμε ανακύκλωση, για αυτό και δεν προχώρησε στην Ελλάδα όπως θα έπρεπε.
Απο το Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Ελευθερίου Κορδελιού & Βερτίσκου παρέμβαση έκανε ο Γιώργος Υφαντής, μέλος της παιδαγωγικής ομάδας (παρούσα ήταν και η κ Αθανασίου Χρυσούλα, υπεύθυνη του ΚΠΕ), που τόνισε την βοήθεια που μπορεί να προσφέρει το κέντρο περιβαλλοντικής σε εκπαιδευτικό και παιδαγωγικό επίπεδο.

Ακολούθησαν τοποθετήσεις και ερωτήσεις από τους πολίτες. Οι περισσότερες από αυτές ήταν ενδιαφέρουσες, πετυχημένες και εύστοχες, τις οποίες συνέλεξε η πρωτοβουλία για  να βελτιώσει το όλο εγχείρημα. Υπήρξαν όμως και ελάχιστες που είχαν ιδιαίτερα ¨επιθετικό¨ τόνο με πολιτικό στίγμα (δυστυχώς), χωρίς να έχουν άμεση σχέση με το θέμα που ανέπτυξαν οι εισηγητές. Η ¨επιθετικότητα¨, είχε να κάνει προς τη Δημοτική αρχή και προς την εκπρόσωπο του Υπουργείου Περιβάλλοντος που ήταν παρόντες, οξύνοντας τους τόνους. Προξένησε δε μεγάλη εντύπωση στους παρευρισκομένους, καθώς το θέμα ήταν πολύ ενδιαφέρον, αφορούσε όλους και σχετιζόταν με την ενημέρωση μίας πρωτοβουλίας πολιτών για τη δημόσια – κοινωνική διαχείριση των απορριμμάτων και πως μπορεί να εφαρμοστεί και υπήρχαν πολλές εύλογες απορίες .

Μεταξύ των παρευρισκομένων ήταν τόσο ο νυν Δήμαρχος κ. Δεμουρτζίδης, όσο και ο πρώην κ. Παπαδόπουλος, αλλά και πλήθος μελών του δημοτικού συμβουλίου και εκπροσώπων φορέων και συλλογικοτήτων του δήμου Παύλου Μελά, στελέχη της εκπαιδευτικής κοινότητας και του Κέντρου Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Δυτ. Θεσσαλονίκης.

Από ότι πληροφορηθήκαμε, το ενδιαφέρον για συμμετοχή στην πρωτοβουλία ήδη είναι μεγάλο. Αναμένεται λοιπόν το επόμενο βήμα, μία συνέλευση, όπου θα δρομολογηθούν όλα τα απαραίτητα βήματα  για να πάρει μπρος το όλο επιχείρημα.

Αναμένουμε με αγωνία!

πηγη http://www.avatonpress.gr/