«Οικτίρµων. Τι ωραία λέξη», µου είπε κάποια στιγµή. «Εγώ, ξέρετε, µεγάλωσα στην Τρούµπα, ο πατέρας µου είχε κουρείο εκεί. Κι είχα την ευκαιρία να γνωριστώ µε τους χασικλήδες και τις πόρνες της περιοχής. Σας διαβεβαιώνω, αγαπητέ µου, πως σ’ αυτούς τους ανθρώπους είδα περισσότερο Θεό απ’ ό,τι σε υποτιθέµενους ευσεβείς. Γιατί είδα ανθρώπους οικτίρµονες. Σπλαχνικούς».
Κάθοµαι απέναντί του µε αφέλεια µικρού παιδιού. «Τι είναι ο Θεός, πάτερ; Τον έχετε συναντήσει; Η αιωνιότητα υπάρχει; Η ευτυχία;». Και ο 85χρονος πατέρας Φιλόθεος Φάρος απαντά µε γλώσσα αφοπλιστικά κατανοητή, ενίοτε αυστηρή και µε πολλή δόση αυτοκριτικής.
Γράφει: Θανάσης Φωτίου
Φωτογραφίες: Aρχείο Σπύρου Στάβερη
Σ’ένα δωµάτιο κάπου στο Παγκράτι, µε λιγοστό φως να µπαίνει από την κουρτίνα που καλύπτει το παράθυρο πίσω του, µιλήσαµε για τον Θεό, την αγάπη, τις σχέσεις των ανθρώπων… Άνθρωπος πνευµατικός - φωνή διαφορετική ο πατέρας Φιλόθεος Φάρος. «Οικτίρµων. Τι ωραία λέξη», µου είπε κάποια στιγµή. «Εγώ, ξέρετε, µεγάλωσα στην Τρούµπα, ο πατέρας µου είχε κουρείο εκεί. Κι είχα την ευκαιρία να γνωριστώ µε τους χασικλήδες και τις πόρνες της περιοχής. Σας διαβεβαιώνω, αγαπητέ µου, πως σ’ αυτούς τους ανθρώπους είδα περισσότερο Θεό απ’ ό,τι σε υποτιθέµενους ευσεβείς. Γιατί είδα ανθρώπους οικτίρµονες. Σπλαχνικούς».
Σε ποια ηλικία γίνατε ιερέας, πατέρα Φιλόθεε; Στα 32 µου.
Γιατί τόσο αργά; Γιατί σπούδαζα.
Και τι ήταν αυτό που σας παρακίνησε; Είχα µια τάση, ένα ενδιαφέρον από µικρός, το οποίο όµως µού έφυγε στην εφηβεία. Εκεί, γύρω στα είκοσι µου, όταν σπούδαζα πλέον, είδα µια θεατρική παράσταση µε τον Κώστα Μουσούρη και την Έλλη Λαµπέτη, όπου αυτός υποδυόταν έναν επίσκοπο. Αυτό ήταν ένα ερέθισµα η παλιά εκείνη επιθυµία να επιστρέψει…
Για ποιο λόγο γίνατε ιερέας; Στην πραγµατικότητα έγινα για να καλύψω δικές µου ανάγκες, για να σώσω εµένα...
Από τι; Μεγάλωσα, ξέρετε, µέσα σ’ ένα πολύ προβληµατικό περιβάλλον, µε δυο γονείς που δεν είχαν καµιά επικοινωνία και τίποτα κοινό µεταξύ τους. Είχα έναν πατέρα που µε βασάνισε πάρα πολύ, ήταν αλκοολικός, έκανε φοβερά πράγµατα, µε ταλαιπώρησε πολύ... Ήθελα να πιαστώ από κάπου, έψαχνα ένα καταφύγιο. Και το βρήκα στα λόγια των πατέρων της Εκκλησίας. Η αλήθεια, βέβαια, είναι πως αυτό το συνειδητοποίησα πολύ αργότερα. Μέχρι τότε έλεγα πως έγινα παπάς για να σώσω τον κόσµο.
Όλοι οι ιερείς γι’ αυτό δεν γίνονται; Εκείνο που ξέρω είναι πως είναι πολύ σηµαντικό ο άνθρωπος να γνωρίζει τον εαυτό του, αλλά και τα κίνητρά του. Γιατί δεν έχει σηµασία τι κάνουµε και τι λέµε. Εκείνο που έχει σηµασία είναι γιατί το κάνουµε και γιατί το λέµε. Ένας µεγάλος ασκητής έλεγε πως ο διάβολος δεν έχει καµία αντίρρηση σ’ όσα οι άνθρωποι κάνουν για τη σωτηρία της ψυχής τους – νηστείες, προσευχές, µελέτη των γραφών – µέχρι να δει τα κίνητρά τους. Γιατί τα κίνητρα µπορεί να τον εξυπηρετούν θαυµάσια. Εάν όλα αυτά γίνονται υποκριτικά ή από ένα κρυφό αίσθηµα σπουδαιότητας, αντιλαµβάνεστε ότι ουδεµία αντίρρηση έχει.
Και η σχέση σας µε τον Θεό, πώς ήταν; Ήταν πάντοτε αρµονική; Κοιτάξτε να δείτε, εγώ ψέµατα υποσχέθηκα στον εαυτό µου πως δεν θα πω και δεν θα το κάνω τώρα, στα πέντε χρόνια ζωής που ενδεχοµένως να µου αποµένουν. Καθόλου αρµονική. Θυµάµαι που λίγο πριν χειροτονηθώ είχα πάει ένα ταξίδι στο Άγιο Όρος και εκµυστηρεύτηκα µε αγωνία στον ηγούµενο της Μονής Διονυσίου πως δεν είχα αρκετή πίστη. Μα θέλετε να γίνετε παπάς και δεν έχετε αρκετή πίστη; µε ρώτησε. Μαζί µου ήταν τότε ο καθηγητής Θεολογίας Σάββας Αγουρίδης, ο οποίος του είπε, τι νοµίζετε γέροντα, πως µόνο σαρκικές έγνοιες ταλαιπωρούν τους ανθρώπους; Είναι και οι υπαρξιακές.
Πώς ορίζουµε την πίστη; Πίστη δεν είναι να λες «Πιστεύω εις ένα Θεόν, Πατέρα, Παντοκράτορα…». Αυτό είναι εύκολο. Πολλοί δε, αντιλαµβάνονται την πίστη µ’ έναν ωφελιµιστικό τρόπο. Ζητάνε συνεχώς από τον Θεό κάτι. Αλλά πίστη δεν είναι να ζητάς κάτι από τον Θεό, πίστη είναι να ζητάς τον ίδιο τον Θεό…
Γι’ αυτό χαρακτηρίσατε καταναλωτική τη σχέση πολλών πιστών µε τον Θεό; Ναι, γιατί γι’ αυτούς ο Θεός είναι κάποιος που τον στέλνουν για θελήµατα. Κάποιος από τον οποίο ζητούν να τους εξασφαλίσει αυτά που θέλουνε. Τα οποία ως επί το πλείστον είναι υλικά πράγµατα. Ζητάµε από τον Θεό συνεχώς ανταλλάγµατα. Αυτό κάνουµε οι περισσότεροι..
Ναι, αλλά και η θρησκεία δεν προσφέρει ως αντάλλαγµα τον παράδεισο; Αυτό το αντάλλαγµα δεν υπονοµεύει την ουσία; Δεν είναι αντάλλαγµα ο παράδεισος. Ο παράδεισος είναι όταν εγώ δεν βιάζω τη φύση µου. Η φύση µας είναι να αγαπάµε, όχι να µισούµε. Όταν αγαπώ, αυτό είναι παράδεισος. Δηλαδή, έχω πληρότητα ζωής. Δεν είναι κάτι που έχει φτιάξει ο Θεός και µου το προσφέρει ως αµοιβή ή µου το επισείει ως απειλή.
Συνεπώς ο τρόπος που οι περισσότεροι πιστοί ερµηνεύουν τον παράδεισο -– αν είµαστε καλοί, θα πάµε στον παράδεισο – είναι λάθος; Βεβαίως και είναι λάθος…
Η αιωνιότητα υπάρχει; Τι εννοείτε; Δεν έχετε προσέξει ότι στην Εκκλησία όλα συµβαίνουν τώρα; «Σήµερον της σωτηρίας ηµών το κεφάλαιο», «Σήµερον κρεµάται επί ξύλου…». Ο ίδιος ο Χριστός έχει δώσει απάντηση σ’ αυτό που µε ρωτάτε. «Αύτη δέ εστιν η αιώνιος ζωή, ίνα γινώσκωσί σε τον µόνον αληθινόν Θεόν». Εποµένως δεν πάµε ούτε στον παράδεισο ούτε στην κόλαση. Είµαστε! Η αιωνιότητα δεν είναι τόπος και χρόνος. Είναι τρόπος ύπαρξης. Πίστη, λοιπόν, για να επανέλθω στο προηγούµενο ερώτηµα, είναι να έχεις σχέση µε τον Θεό. Πίστη είναι να έχεις συναντήσει τον Ιησού Χριστό.
Και πώς συναντά κανείς τον Χριστό; Ο Απόστολος Παύλος λέει: εγώ τη διδασκαλία του Ιησού Χριστού δεν την πήρα από κάποιον άλλο, την πήρα από τον ίδιο τον Ιησού Χριστό. Στην επίγεια ζωή του όµως δεν τον είχε συναντήσει. Οπόταν; Είναι µια κατάσταση µυστηριακή. Που δεν µπορούµε να προσδιορίσουµε µε τη λογική.
Εσείς, πατέρα Φιλόθεε, τον έχετε συναντήσει; Χωρίς κανένα δισταγµό σας απαντώ: Όχι. Το επιδιώκω. Η προσευχή, ξέρετε, δεν είναι παρά µια προσπάθεια συνάντησης µε τον Θεό. Μπορεί κάποιες στιγµές να έχω αισθανθεί κάτι που να µοιάζει µε αυτό που λέµε συνάντηση, αλλά µέχρι εκεί έχει πάει το πράγµα. Και πιστεύω πως αυτή η πραγµατικότητα, η δική µου, δεν είναι εξαίρεση. Έτσι έχουν τα πράγµατα. Το υπόλοιπο και το περισσότερο είναι ψέµατα.
Πέρασε ποτέ από το µυαλό σας η σκέψη πως µπορεί και να µην υπάρχει; Βεβαίως και περνάει από τον νου µου. Και ο προφήτης στην Παλαιά Διαθήκη κάνει αυτή την ερώτηση. Ξέρετε, οτιδήποτε κάνει ο άνθρωπος που δεν έχει την ποιότητα της αµφιβολίας είναι επικίνδυνο. Είναι εκτροπή. Το αληθινό πρέπει να έχει την ποιότητα της αµφιβολίας. Και σ’ όσους µιλάνε για πίστη χωρίς την ποιότητα της αµφιβολίας δεν έχω καµιά εµπιστοσύνη.
Αλήθεια, τι είναι ο Θεός, πατέρα Φιλόθεε; Όποιος προσπαθεί να εκλογικεύσει τον Θεό, το κάνει σε µια προσπάθεια να πείσει, πρώτον, τον ίδιό του τον εαυτό επειδή αµφιβάλλει και, δεύτερον, τους άλλους όταν στην πίστη βασίζεται η επαγγελµατική του δραστηριότητα. Ο Θεός δεν είναι κάτι που µπορώ να ερµηνεύσω µε εκλογικεύσεις. Δεν µπορεί να χωρέσει στην ανθρώπινη λογική.
Έχετε συναντήσει στη ζωή σας άθεους που να βρίσκονται σε κοινωνία µε το Θεό; Νοµίζω πως έχω συναντήσει πιο πολλούς άθεους που να είναι πιο κοντά στο θέληµα του Θεού, παρά υποτιθέµενους θρησκευόµενους.
Ποιο είναι το θέληµα του Θεού; Το «θέληµα του Θεού» είναι κάτι που πολλοί χρησιµοποιούν για πολύ ύποπτους λόγους. Και συνήθως για επιβολή και άσκηση εξουσίας. Ποιο όµως είναι στ’ αλήθεια το θέληµα του Θεού; «Ο αγαπών εκ του Θεού γεγένηται και γιγνώσκει τον Θεόν». Αυτό είναι το θέληµα του Θεού. Να αγαπάµε. Να αγαπάµε τον συνάνθρωπό µας, να αγαπάµε τους εχθρούς µας, να προσευχόµαστε για όσους µας µισούν…
Γιατί πρέπει να έχω αυτή την παθητική στάση; Εάν µισείτε αυτόν που σας µισεί, έχει κάποιο αποτέλεσµα; Οδηγεί κάπου; Εγώ δεν το θεωρώ παθητική στάση. Τι λέει στην Επί του Όρους Οµιλία; «Καθώς θέλετε ίνα ποιώσιν υµίν οι άνθρωποι, και υµείς ποιείτε αυτοίς οµοίως». Εάν αγαπάτε µόνο αυτούς που σας αγαπούν, το ίδιο κάνουν και οι αµαρτωλοί. Εάν βοηθάτε µόνο όσους σας βοηθούν, το ίδιο κάνουν και οι αµαρτωλοί. Ποιο είναι το νόηµα; «Αγαπάτε τους εχθρούς υµών και αγαθοποιείτε και δανείζετε µηδέν απελπίζοντες, και έσται ο µισθός υµών πολύς, και έσεσθε υιοί υψίστου…». Καταλαβαίνετε ποιο είναι το νόηµα; Έχουµε τη δυνατότητα να γίνουµε Θεοί. Τι κάνει τον Θεό, Θεό; Απαντά στην Επί του Όρους Οµιλία: «χρηστός εστιν επί τους αχαρίστους και πονηρούς». Και συνεχίζει: «Γίνεσθε ουν οικτίρµονες, καθώς και ο πατήρ υµών οικτίρµων εστί». Οικτίρµων! Τι ωραία λέξη. Φιλεύσπλαχνος. Ασύλληπτο νόηµα. Εγώ, ξέρετε, µεγάλωσα στην Τρούµπα, ο πατέρας µου είχε κουρείο εκεί. Κι είχα την ευκαιρία να γνωριστώ µε τους χασικλήδες και τις πόρνες της περιοχής. Σας διαβεβαιώνω, αγαπητέ µου, πως σ’ αυτούς τους ανθρώπους είδα περισσότερο Θεό απ’ ό,τι σε υποτιθέµενους ευσεβείς. Στα στενά της Τρούµπας συνάντησα την Ορθοδοξία. Γιατί εκεί είδα ανθρώπους οικτίρµονες. Σπλαχνικούς. Έχοντας οι ίδιοι πλήρη επίγνωση της κατάντιας τους, ήταν ανεχτικοί τόσο µεταξύ τους όσο και µε τους άλλους. Αυτοί οι µεγάλοι αµαρτωλοί βίωναν και ακτινοβολούσαν την πιο καίρια χριστιανική αρετή, που είναι η χωρίς όρους και προϋποθέσεις αποδοχή του άλλου. Ενώ εµείς δεν έχουµε επίγνωση της κατάντιας µας. Ο άνθρωπος που έχει επίγνωση γίνεται ταπεινός. Και η ταπεινότητα πού οδηγεί; Στην επιείκεια για τους άλλους. Εµείς θεωρούµε τους εαυτούς µας ανώτερους, ευπρεπείς, σοβαρούς, δυνατούς, καλύτερους… Και τους άλλους υποδεέστερους από εµάς, επειδή είναι διαφορετικοί. Φυλετικά, σεξουαλικά, µορφωτικά, κοινωνικά… Και γι’ αυτό δεν είµαστε ούτε ανεχτικοί ούτε ελεήµονες. Αλλά, πιστέψτε µε, δεν χρειάζεται να είναι τίποτε άλλο ο άνθρωπος στη ζωή του πέρα από οικτίρµων. Γιατί αυτό είναι το κατ’ εξοχήν γνώρισµα του Θεού.
Πείτε µου κάτι άλλο, πατέρα Φιλόθεε. Εάν ισχύει η φράση «τα ράσα δεν κάνουν τον παπά», τι κάνει τον παπά; Η επαφή µε τον κόσµο. Έχω γράψει ένα βιβλίο µε τίτλο «Κλήρος: Μια υπόσχεση πατρότητας που δεν έχει τηρηθεί». Ο Θεός έλαβε σάρκα για να προσφέρει τη δυνατότητα ολοκλήρωσης και πληρότητας στον άνθρωπο. Αυτή η δυνατότητα δεν εξασφαλίζεται ούτε και προσφέρεται µε κηρύγµατα από τον άµβωνα. Απρόσωπα και εξ αποστάσεως. Κοµµάτι από την ψυχή µας πρέπει να προσφέρουµε. Ποια είναι η ουσία του ποιµαντικού έργου που έχει να κάνει ο κλήρος; Να συνεχίσει τον ρόλο της ενσάρκωσης. Αν δεν µπούµε και δεν περπατήσουµε µέσα στα παπούτσια των ανθρώπων, δεν µπορούµε να βοηθήσουµε.
Πόσο διαφέρουν οι ιερείς σήµερα από την εποχή των «ουαί υµίν»; Οµοιάζουµε πάρα πολύ. Πολλές από εκείνες τις συµπεριφορές τις οποίες στηλίτευσε ο Χριστός εξακολουθούν να υφίστανται. Η υποκρισία και ο φαρισαϊσµός, το «ου δύνασθε Θεώ δουλεύειν και Μαµµωνά»…
Και οι πιστοί; Γιατί πολλές φορές υπερβάλλουν, φιµώνουν, εγκληµατούν, σε µια προσπάθεια προστασίας του Θεού τους; Αναφέρεστε στους τζιχαντιστές;
Όχι µόνο, αναφέροµαι και σε ορθόδοξους που καίνε βιβλία και σπάζουν θέατρα… Εγώ θα σας πω αυτό: Ο Θεός ο δικός µας φτύστηκε, ταπεινώθηκε, εξευτελίστηκε, µαστιγώθηκε, σταυρώθηκε… Υπάρχει κάτι πιο υβριστικό, κάτι πιο ατιµωτικό από αυτό; Και πώς απάντησε; Αντεκδικήθηκε; «Άφες αυτοίς, ου γάρ οίδασιν τι ποιούσιν», είπε. Χρειάζεται προστασία ο Θεός από εµάς; Σοβαρολογούµε;
Πατέρα Φιλόθεε, το έχετε ακούσει εκείνο το τραγούδι της Αρλέτας που λέει «αν θες ν’ αγιάσεις πρέπει να αµαρτήσεις, ε και αν προλάβεις, ας µετανοήσεις»; Κοιτάξετε, όποιος ζει, κάνει λάθη. Μόνο αν δεν ζει, δεν θα κάνει λάθη. Για µένα δεν υπάρχουν νόµοι. Υπάρχουν στόχοι. Αυτός ο τρόµος της αµαρτίας που καλλιεργείται δεν µε εκφράζει.
Τι είναι η αµαρτία; Πάντως δεν είναι προσβολή του Θεού, όπως µας δίδαξαν. Προσβάλλεται ο Θεός; Έχω εγώ τη δυνατότητα να προσβάλω τον Θεό; Βλάσφηµο µου ακούγεται. Η αµαρτία δεν είναι παρά µια αυτοκαταστροφική ενέργεια. Ο βιασµός της φύσης µας, που λέγαµε πιο πάνω.
Αµαρτία, λοιπόν, είναι ό,τι ξεφεύγει από την αγάπη; Μπορείτε να το πείτε κι έτσι. Ό,τι βιάζει τη φύση µου, που είναι να αγαπώ.
Γιατί η Εκκλησία φορτώνει τον άνθρωπο µε τόσες ενοχές; Δεν το κάνει η Εκκλησία. Εγώ το κάνω. Ο παπάς. Είναι δικές µας νευρώσεις. Γιατί, για παράδειγµα, ασχολούνται οι παπάδες τόσο πολύ µε το θέµα του σεξ; Επειδή έχουν οι ίδιοι άλυτα θέµατα. Και ένας δεύτερος λόγος είναι η επιβολή. Όταν κάνεις κουµάντο στη σεξουαλική ζωή του άλλου, τον έχεις.
Αλήθεια, γιατί θεωρούµε οποιαδήποτε σχέση εκτός θρησκευτικού γάµου πορνεία και αµαρτία; Για τους δυο αυτούς λόγους που σας προανέφερα. Γιατί το σεξ είναι κάτι που βασανίζει τους ίδιους τους κληρικούς. Όταν εγώ ο ίδιος αισθάνοµαι απειλή τη σεξουαλικότητά µου, φορτώνω τον κόσµο µε όλες αυτές τις ενοχές. Αυνανίζεται ένα παιδί και γίνεται χαµός. Μπορεί να µην το κάνω συνειδητά, ως παπάς. Αλλά είναι αποτέλεσµα της ανωριµότητάς µου και έλλειψη αυτογνωσίας. Άσε που πολλοί απ’ αυτούς προσπαθούν να εξασφαλίσουν την έξωθεν καλή µαρτυρία επειδή έχουν διπλή ζωή.
Άρα το σεξ εκτός γάµου είναι ή δεν είναι αµαρτία; Α, εσείς το πάτε εκεί. Εγώ το µόνο που θα σας πω είναι το εξής: ασχολήθηκε ο Ιησούς Χριστός µε το σεξ; Σε δυο - τρεις περιπτώσεις µόνο. Στη Σαµαρείτιδα το µόνο που είπε ήταν «είχες πέντε άντρες κι αυτός που έχεις τώρα δεν είναι άντρας σου». Τίποτε άλλο. Ούτε την επέπληξε ούτε τίποτα. Και έκανε λέει µαζί της την πιο βαθιά θεολογική κουβέντα, σε βαθµό που όταν αργότερα ήρθαν οι µαθητές και του είπαν να φάει, έχω ήδη χορτάσει, τους απάντησε.
Τι θεωρείτε εσείς αµαρτία; Μεγάλη αµαρτία είναι η παράβαση δύο βασικών εντολών. Να µην αγαπάς τον Θεό και να µην αγαπάς τον συνάνθρωπο. Η αλαζονεία από τη µια και ο εγωκεντρισµός από την άλλη. Θυµάστε την παραβολή του πλουσίου και του Λαζάρου; Ο πλούσιος απολάµβανε όλα τα αγαθά που του πρόσφεραν τα πλούτη του, ρούχα και φαγητά, χωρίς να έχει κάνει είτε µοιχείες, είτε πορνείες, είτε κάποιο κακό. Ο φτωχός Λάζαρος, απ’ την άλλη, µάζευε τα ψίχουλα που έπεφταν απ’ τα τραπέζια του πλούσιου. Και δεν έχουµε κανένα λόγο, λέει ο Άγιος Χρυσόστοµος, να πιστεύουµε πως αν ο Λάζαρος του ζητούσε ένα κοµµάτι ψωµί, δεν θα του το έδινε. Ποιο ήταν τότε το µεγάλο αµάρτηµα του πλούσιου και όταν πέθαναν, ο µεν Λάζαρος βρισκόταν στην αγκαλιά του Αβραάµ, ο δε πλούσιος εκλιπαρούσε να βουτήξει ο Λάζαρος το χέρι του στο νερό και να του βρέξει λίγο τη γλώσσα καθότι «οδυνώµαι εν τη φλογή ταύτη»; Ποιο ήταν, λοιπόν, το αµάρτηµα του πλούσιου; Δεν τον πρόσεξε καν τον Λάζαρο. Ήταν τόσο απασχοληµένος µε τον εαυτό του, που δεν παρατήρησε τον συνάνθρωπό του. Αλλά επιτρέψετε µου να πω ακόµα κάτι σε συνάρτηση µ’ αυτό που λέγαµε προηγουµένως, µε τις νευρώσεις εµάς των παπάδων. Σε κάθε σελίδα του Ευαγγελίου υπάρχει µια εµµονή του Χριστού µε τον πλούτο. Σας ρώτησε ποτέ ο πνευµατικός σας πόσα σπίτια έχετε;
Πάνε πάρα πολλά χρόνια από τότε, αλλά απ’ ό,τι θυµάµαι, όχι. Σας ρώτησε µήπως τι καταθέσεις έχετε στην τράπεζα;
Όχι. Εάν αυνανιστήκατε όµως σας ρώτησε, σωστά; Καταλαβαίνετε τώρα τι εµµονές έχουµε;
Η οµοφυλοφιλία είναι αµάρτηµα; Πάλι τα ίδια;
Ο Απόστολος Παύλος, λέει πως είναι. Ο Απόστολος Παύλος αναφέρεται σε πλεονέκτες, λοιδορείς, µέθυσους, ψεύτες, υβριστές, οξύθυµους και πολλούς άλλους, πράγµατα τα οποία δεν υπάρχει κανείς µας που να µην τα έχει κάνει, και ασχολούµαστε µόνο µε τους αρσενοκοίτες; Ο Παύλος βρίσκεται σε µια συγκεκριµένη στιγµή, βλέπει να υπάρχει ένα κλίµα έκλυσης και προσπαθεί να µαζέψει τα πράγµατα. Γιατί προσπερνάµε όλα τα άλλα και ασχολούµαστε αυστηρά µόνο µε τους οµοφυλόφιλους; Η οµοφυλοφιλία δεν είναι επιλογή για να είναι αµαρτία. Η αµαρτία προϋποθέτει επιλογή.
Η Εκκλησία θεωρεί πως είναι επιλογή. Οι ιερείς εννοείτε. Ε, όσοι το πιστεύουν αυτό, τότε δεν ξέρουν την τύφλα τους.
Πάτερ, γιατί στις µέρες µας κρατά τόσο λίγο ο έρωτας; Επειδή δεν είναι έρωτας. Κι όταν δεν είναι έρωτας, ακόµα κι αυτό το εκστατικό πεντάλεπτο πριν το ροχαλητό καταντά πληκτικό. Και το τέλος έρχεται.
Ποια λάθη κάνουµε συνήθως οι άνθρωποι στον έρωτα; Ο έρωτας δεν είναι κατοχή. Ο έρωτας είναι µια διαρκής αναζήτηση. Για να ζήσεις όσο γίνεται ουσιαστικότερα τον έρωτα, πρέπει να ασχοληθείς µε την ωριµότητά σου. Δεν µπορεί να συλλάβει τον έρωτα ο άνθρωπος που σκέφτεται µοναχά τον εαυτούλη του. Δεν µπορεί να κατανοήσει αυτό που λέει ο Χριστός, «αν θέλεις να κερδίσεις τη ζωή σου, πρέπει να τη χάσεις». Στον έρωτα πρέπει να δοθείς µέχρι θανάτου, αν θέλεις να βιώσεις την πληρότητά του.
Και γιατί βλέπουµε να γίνονται τόσα εγκλήµατα εξ ονόµατός του; Εξ ονόµατος της διαστροφής τού έρωτα γίνονται τα εγκλήµατα, που είναι το σεξ. Η µαταίωση µιας βασικότατης ανθρώπινης ανάγκης. Και εξαιτίας αυτής της µαταίωσης, το πάθος θολώνει τον νου του ανθρώπου.
Η ευτυχία υπάρχει, πάτερ; Δεν ξέρω τι πάει να πει ευτυχία. Κάπως ευδαιµονιστικό µού ακούγεται. Για µένα καταλληλότερη λέξη είναι η «πληρότητα». Να αισθάνεσαι µέσα σου «γεµάτος». Χαρά, αγαλλίαση, συγκίνηση. Συγκίνηση! Τι ωραία λέξη!
Ποιος είναι
Ο πατέρας Φιλόθεος Φάρος σπούδασε πολιτικές επιστήμες στην Πάντειο Σχολή, Νομικά στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Θεολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και Ποιμαντική Ψυχολογία στις ΗΠΑ. Χειροτονήθηκε διάκονος και ιερέας το 1962 στην Ελλάδα. Στη συνέχεια υπηρέτησε ως εφημέριος στις ΗΠΑ. Δίδαξε Ποιμαντική Ψυχολογία στην Ορθόδοξη Θεολογική Σχολή του Τιμίου Σταυρού στη Βοστώνη από το 1969 έως το 1976. Υπηρέτησε ως ιερέας-σύμβουλος στο νοσοκομείο J.B. Thomas Day Care παρέχοντας ποιμαντική υποστήριξη σε νεαρά ζευγάρια που τα παιδιά τους αντιμετώπιζαν σοβαρές ασθένειες, καθώς επίσης και ως προϊστάμενος του τμήματος Οικογενειακής Στήριξης στην πρότυπη ψυχιατρική κλινική Human Resource Institute στη Βοστώνη από το 1970 μέχρι το 1976. Επιστρέφοντας στην Ελλάδα, πέρα από τα εκκλησιαστικά του καθήκοντα, συνέγραψε περισσότερα από 20 βιβλία, με πιο γνωστό το «Έρωτος φύσις», ενώ πολλές από τις απόψεις του θεωρούνται ιδιαίτερα τολμηρές.
Γράφει: Θανάσης Φωτίου
Φωτογραφίες: Aρχείο Σπύρου Στάβερη
Σ’ένα δωµάτιο κάπου στο Παγκράτι, µε λιγοστό φως να µπαίνει από την κουρτίνα που καλύπτει το παράθυρο πίσω του, µιλήσαµε για τον Θεό, την αγάπη, τις σχέσεις των ανθρώπων… Άνθρωπος πνευµατικός - φωνή διαφορετική ο πατέρας Φιλόθεος Φάρος. «Οικτίρµων. Τι ωραία λέξη», µου είπε κάποια στιγµή. «Εγώ, ξέρετε, µεγάλωσα στην Τρούµπα, ο πατέρας µου είχε κουρείο εκεί. Κι είχα την ευκαιρία να γνωριστώ µε τους χασικλήδες και τις πόρνες της περιοχής. Σας διαβεβαιώνω, αγαπητέ µου, πως σ’ αυτούς τους ανθρώπους είδα περισσότερο Θεό απ’ ό,τι σε υποτιθέµενους ευσεβείς. Γιατί είδα ανθρώπους οικτίρµονες. Σπλαχνικούς».
Σε ποια ηλικία γίνατε ιερέας, πατέρα Φιλόθεε; Στα 32 µου.
Γιατί τόσο αργά; Γιατί σπούδαζα.
Και τι ήταν αυτό που σας παρακίνησε; Είχα µια τάση, ένα ενδιαφέρον από µικρός, το οποίο όµως µού έφυγε στην εφηβεία. Εκεί, γύρω στα είκοσι µου, όταν σπούδαζα πλέον, είδα µια θεατρική παράσταση µε τον Κώστα Μουσούρη και την Έλλη Λαµπέτη, όπου αυτός υποδυόταν έναν επίσκοπο. Αυτό ήταν ένα ερέθισµα η παλιά εκείνη επιθυµία να επιστρέψει…
Για ποιο λόγο γίνατε ιερέας; Στην πραγµατικότητα έγινα για να καλύψω δικές µου ανάγκες, για να σώσω εµένα...
Από τι; Μεγάλωσα, ξέρετε, µέσα σ’ ένα πολύ προβληµατικό περιβάλλον, µε δυο γονείς που δεν είχαν καµιά επικοινωνία και τίποτα κοινό µεταξύ τους. Είχα έναν πατέρα που µε βασάνισε πάρα πολύ, ήταν αλκοολικός, έκανε φοβερά πράγµατα, µε ταλαιπώρησε πολύ... Ήθελα να πιαστώ από κάπου, έψαχνα ένα καταφύγιο. Και το βρήκα στα λόγια των πατέρων της Εκκλησίας. Η αλήθεια, βέβαια, είναι πως αυτό το συνειδητοποίησα πολύ αργότερα. Μέχρι τότε έλεγα πως έγινα παπάς για να σώσω τον κόσµο.
Όλοι οι ιερείς γι’ αυτό δεν γίνονται; Εκείνο που ξέρω είναι πως είναι πολύ σηµαντικό ο άνθρωπος να γνωρίζει τον εαυτό του, αλλά και τα κίνητρά του. Γιατί δεν έχει σηµασία τι κάνουµε και τι λέµε. Εκείνο που έχει σηµασία είναι γιατί το κάνουµε και γιατί το λέµε. Ένας µεγάλος ασκητής έλεγε πως ο διάβολος δεν έχει καµία αντίρρηση σ’ όσα οι άνθρωποι κάνουν για τη σωτηρία της ψυχής τους – νηστείες, προσευχές, µελέτη των γραφών – µέχρι να δει τα κίνητρά τους. Γιατί τα κίνητρα µπορεί να τον εξυπηρετούν θαυµάσια. Εάν όλα αυτά γίνονται υποκριτικά ή από ένα κρυφό αίσθηµα σπουδαιότητας, αντιλαµβάνεστε ότι ουδεµία αντίρρηση έχει.
Και η σχέση σας µε τον Θεό, πώς ήταν; Ήταν πάντοτε αρµονική; Κοιτάξτε να δείτε, εγώ ψέµατα υποσχέθηκα στον εαυτό µου πως δεν θα πω και δεν θα το κάνω τώρα, στα πέντε χρόνια ζωής που ενδεχοµένως να µου αποµένουν. Καθόλου αρµονική. Θυµάµαι που λίγο πριν χειροτονηθώ είχα πάει ένα ταξίδι στο Άγιο Όρος και εκµυστηρεύτηκα µε αγωνία στον ηγούµενο της Μονής Διονυσίου πως δεν είχα αρκετή πίστη. Μα θέλετε να γίνετε παπάς και δεν έχετε αρκετή πίστη; µε ρώτησε. Μαζί µου ήταν τότε ο καθηγητής Θεολογίας Σάββας Αγουρίδης, ο οποίος του είπε, τι νοµίζετε γέροντα, πως µόνο σαρκικές έγνοιες ταλαιπωρούν τους ανθρώπους; Είναι και οι υπαρξιακές.
Πώς ορίζουµε την πίστη; Πίστη δεν είναι να λες «Πιστεύω εις ένα Θεόν, Πατέρα, Παντοκράτορα…». Αυτό είναι εύκολο. Πολλοί δε, αντιλαµβάνονται την πίστη µ’ έναν ωφελιµιστικό τρόπο. Ζητάνε συνεχώς από τον Θεό κάτι. Αλλά πίστη δεν είναι να ζητάς κάτι από τον Θεό, πίστη είναι να ζητάς τον ίδιο τον Θεό…
Γι’ αυτό χαρακτηρίσατε καταναλωτική τη σχέση πολλών πιστών µε τον Θεό; Ναι, γιατί γι’ αυτούς ο Θεός είναι κάποιος που τον στέλνουν για θελήµατα. Κάποιος από τον οποίο ζητούν να τους εξασφαλίσει αυτά που θέλουνε. Τα οποία ως επί το πλείστον είναι υλικά πράγµατα. Ζητάµε από τον Θεό συνεχώς ανταλλάγµατα. Αυτό κάνουµε οι περισσότεροι..
Ναι, αλλά και η θρησκεία δεν προσφέρει ως αντάλλαγµα τον παράδεισο; Αυτό το αντάλλαγµα δεν υπονοµεύει την ουσία; Δεν είναι αντάλλαγµα ο παράδεισος. Ο παράδεισος είναι όταν εγώ δεν βιάζω τη φύση µου. Η φύση µας είναι να αγαπάµε, όχι να µισούµε. Όταν αγαπώ, αυτό είναι παράδεισος. Δηλαδή, έχω πληρότητα ζωής. Δεν είναι κάτι που έχει φτιάξει ο Θεός και µου το προσφέρει ως αµοιβή ή µου το επισείει ως απειλή.
Συνεπώς ο τρόπος που οι περισσότεροι πιστοί ερµηνεύουν τον παράδεισο -– αν είµαστε καλοί, θα πάµε στον παράδεισο – είναι λάθος; Βεβαίως και είναι λάθος…
Η αιωνιότητα υπάρχει; Τι εννοείτε; Δεν έχετε προσέξει ότι στην Εκκλησία όλα συµβαίνουν τώρα; «Σήµερον της σωτηρίας ηµών το κεφάλαιο», «Σήµερον κρεµάται επί ξύλου…». Ο ίδιος ο Χριστός έχει δώσει απάντηση σ’ αυτό που µε ρωτάτε. «Αύτη δέ εστιν η αιώνιος ζωή, ίνα γινώσκωσί σε τον µόνον αληθινόν Θεόν». Εποµένως δεν πάµε ούτε στον παράδεισο ούτε στην κόλαση. Είµαστε! Η αιωνιότητα δεν είναι τόπος και χρόνος. Είναι τρόπος ύπαρξης. Πίστη, λοιπόν, για να επανέλθω στο προηγούµενο ερώτηµα, είναι να έχεις σχέση µε τον Θεό. Πίστη είναι να έχεις συναντήσει τον Ιησού Χριστό.
Και πώς συναντά κανείς τον Χριστό; Ο Απόστολος Παύλος λέει: εγώ τη διδασκαλία του Ιησού Χριστού δεν την πήρα από κάποιον άλλο, την πήρα από τον ίδιο τον Ιησού Χριστό. Στην επίγεια ζωή του όµως δεν τον είχε συναντήσει. Οπόταν; Είναι µια κατάσταση µυστηριακή. Που δεν µπορούµε να προσδιορίσουµε µε τη λογική.
Εσείς, πατέρα Φιλόθεε, τον έχετε συναντήσει; Χωρίς κανένα δισταγµό σας απαντώ: Όχι. Το επιδιώκω. Η προσευχή, ξέρετε, δεν είναι παρά µια προσπάθεια συνάντησης µε τον Θεό. Μπορεί κάποιες στιγµές να έχω αισθανθεί κάτι που να µοιάζει µε αυτό που λέµε συνάντηση, αλλά µέχρι εκεί έχει πάει το πράγµα. Και πιστεύω πως αυτή η πραγµατικότητα, η δική µου, δεν είναι εξαίρεση. Έτσι έχουν τα πράγµατα. Το υπόλοιπο και το περισσότερο είναι ψέµατα.
Πέρασε ποτέ από το µυαλό σας η σκέψη πως µπορεί και να µην υπάρχει; Βεβαίως και περνάει από τον νου µου. Και ο προφήτης στην Παλαιά Διαθήκη κάνει αυτή την ερώτηση. Ξέρετε, οτιδήποτε κάνει ο άνθρωπος που δεν έχει την ποιότητα της αµφιβολίας είναι επικίνδυνο. Είναι εκτροπή. Το αληθινό πρέπει να έχει την ποιότητα της αµφιβολίας. Και σ’ όσους µιλάνε για πίστη χωρίς την ποιότητα της αµφιβολίας δεν έχω καµιά εµπιστοσύνη.
Αλήθεια, τι είναι ο Θεός, πατέρα Φιλόθεε; Όποιος προσπαθεί να εκλογικεύσει τον Θεό, το κάνει σε µια προσπάθεια να πείσει, πρώτον, τον ίδιό του τον εαυτό επειδή αµφιβάλλει και, δεύτερον, τους άλλους όταν στην πίστη βασίζεται η επαγγελµατική του δραστηριότητα. Ο Θεός δεν είναι κάτι που µπορώ να ερµηνεύσω µε εκλογικεύσεις. Δεν µπορεί να χωρέσει στην ανθρώπινη λογική.
Έχετε συναντήσει στη ζωή σας άθεους που να βρίσκονται σε κοινωνία µε το Θεό; Νοµίζω πως έχω συναντήσει πιο πολλούς άθεους που να είναι πιο κοντά στο θέληµα του Θεού, παρά υποτιθέµενους θρησκευόµενους.
Ποιο είναι το θέληµα του Θεού; Το «θέληµα του Θεού» είναι κάτι που πολλοί χρησιµοποιούν για πολύ ύποπτους λόγους. Και συνήθως για επιβολή και άσκηση εξουσίας. Ποιο όµως είναι στ’ αλήθεια το θέληµα του Θεού; «Ο αγαπών εκ του Θεού γεγένηται και γιγνώσκει τον Θεόν». Αυτό είναι το θέληµα του Θεού. Να αγαπάµε. Να αγαπάµε τον συνάνθρωπό µας, να αγαπάµε τους εχθρούς µας, να προσευχόµαστε για όσους µας µισούν…
Γιατί πρέπει να έχω αυτή την παθητική στάση; Εάν µισείτε αυτόν που σας µισεί, έχει κάποιο αποτέλεσµα; Οδηγεί κάπου; Εγώ δεν το θεωρώ παθητική στάση. Τι λέει στην Επί του Όρους Οµιλία; «Καθώς θέλετε ίνα ποιώσιν υµίν οι άνθρωποι, και υµείς ποιείτε αυτοίς οµοίως». Εάν αγαπάτε µόνο αυτούς που σας αγαπούν, το ίδιο κάνουν και οι αµαρτωλοί. Εάν βοηθάτε µόνο όσους σας βοηθούν, το ίδιο κάνουν και οι αµαρτωλοί. Ποιο είναι το νόηµα; «Αγαπάτε τους εχθρούς υµών και αγαθοποιείτε και δανείζετε µηδέν απελπίζοντες, και έσται ο µισθός υµών πολύς, και έσεσθε υιοί υψίστου…». Καταλαβαίνετε ποιο είναι το νόηµα; Έχουµε τη δυνατότητα να γίνουµε Θεοί. Τι κάνει τον Θεό, Θεό; Απαντά στην Επί του Όρους Οµιλία: «χρηστός εστιν επί τους αχαρίστους και πονηρούς». Και συνεχίζει: «Γίνεσθε ουν οικτίρµονες, καθώς και ο πατήρ υµών οικτίρµων εστί». Οικτίρµων! Τι ωραία λέξη. Φιλεύσπλαχνος. Ασύλληπτο νόηµα. Εγώ, ξέρετε, µεγάλωσα στην Τρούµπα, ο πατέρας µου είχε κουρείο εκεί. Κι είχα την ευκαιρία να γνωριστώ µε τους χασικλήδες και τις πόρνες της περιοχής. Σας διαβεβαιώνω, αγαπητέ µου, πως σ’ αυτούς τους ανθρώπους είδα περισσότερο Θεό απ’ ό,τι σε υποτιθέµενους ευσεβείς. Στα στενά της Τρούµπας συνάντησα την Ορθοδοξία. Γιατί εκεί είδα ανθρώπους οικτίρµονες. Σπλαχνικούς. Έχοντας οι ίδιοι πλήρη επίγνωση της κατάντιας τους, ήταν ανεχτικοί τόσο µεταξύ τους όσο και µε τους άλλους. Αυτοί οι µεγάλοι αµαρτωλοί βίωναν και ακτινοβολούσαν την πιο καίρια χριστιανική αρετή, που είναι η χωρίς όρους και προϋποθέσεις αποδοχή του άλλου. Ενώ εµείς δεν έχουµε επίγνωση της κατάντιας µας. Ο άνθρωπος που έχει επίγνωση γίνεται ταπεινός. Και η ταπεινότητα πού οδηγεί; Στην επιείκεια για τους άλλους. Εµείς θεωρούµε τους εαυτούς µας ανώτερους, ευπρεπείς, σοβαρούς, δυνατούς, καλύτερους… Και τους άλλους υποδεέστερους από εµάς, επειδή είναι διαφορετικοί. Φυλετικά, σεξουαλικά, µορφωτικά, κοινωνικά… Και γι’ αυτό δεν είµαστε ούτε ανεχτικοί ούτε ελεήµονες. Αλλά, πιστέψτε µε, δεν χρειάζεται να είναι τίποτε άλλο ο άνθρωπος στη ζωή του πέρα από οικτίρµων. Γιατί αυτό είναι το κατ’ εξοχήν γνώρισµα του Θεού.
Πείτε µου κάτι άλλο, πατέρα Φιλόθεε. Εάν ισχύει η φράση «τα ράσα δεν κάνουν τον παπά», τι κάνει τον παπά; Η επαφή µε τον κόσµο. Έχω γράψει ένα βιβλίο µε τίτλο «Κλήρος: Μια υπόσχεση πατρότητας που δεν έχει τηρηθεί». Ο Θεός έλαβε σάρκα για να προσφέρει τη δυνατότητα ολοκλήρωσης και πληρότητας στον άνθρωπο. Αυτή η δυνατότητα δεν εξασφαλίζεται ούτε και προσφέρεται µε κηρύγµατα από τον άµβωνα. Απρόσωπα και εξ αποστάσεως. Κοµµάτι από την ψυχή µας πρέπει να προσφέρουµε. Ποια είναι η ουσία του ποιµαντικού έργου που έχει να κάνει ο κλήρος; Να συνεχίσει τον ρόλο της ενσάρκωσης. Αν δεν µπούµε και δεν περπατήσουµε µέσα στα παπούτσια των ανθρώπων, δεν µπορούµε να βοηθήσουµε.
Πόσο διαφέρουν οι ιερείς σήµερα από την εποχή των «ουαί υµίν»; Οµοιάζουµε πάρα πολύ. Πολλές από εκείνες τις συµπεριφορές τις οποίες στηλίτευσε ο Χριστός εξακολουθούν να υφίστανται. Η υποκρισία και ο φαρισαϊσµός, το «ου δύνασθε Θεώ δουλεύειν και Μαµµωνά»…
Και οι πιστοί; Γιατί πολλές φορές υπερβάλλουν, φιµώνουν, εγκληµατούν, σε µια προσπάθεια προστασίας του Θεού τους; Αναφέρεστε στους τζιχαντιστές;
Όχι µόνο, αναφέροµαι και σε ορθόδοξους που καίνε βιβλία και σπάζουν θέατρα… Εγώ θα σας πω αυτό: Ο Θεός ο δικός µας φτύστηκε, ταπεινώθηκε, εξευτελίστηκε, µαστιγώθηκε, σταυρώθηκε… Υπάρχει κάτι πιο υβριστικό, κάτι πιο ατιµωτικό από αυτό; Και πώς απάντησε; Αντεκδικήθηκε; «Άφες αυτοίς, ου γάρ οίδασιν τι ποιούσιν», είπε. Χρειάζεται προστασία ο Θεός από εµάς; Σοβαρολογούµε;
Πατέρα Φιλόθεε, το έχετε ακούσει εκείνο το τραγούδι της Αρλέτας που λέει «αν θες ν’ αγιάσεις πρέπει να αµαρτήσεις, ε και αν προλάβεις, ας µετανοήσεις»; Κοιτάξετε, όποιος ζει, κάνει λάθη. Μόνο αν δεν ζει, δεν θα κάνει λάθη. Για µένα δεν υπάρχουν νόµοι. Υπάρχουν στόχοι. Αυτός ο τρόµος της αµαρτίας που καλλιεργείται δεν µε εκφράζει.
Τι είναι η αµαρτία; Πάντως δεν είναι προσβολή του Θεού, όπως µας δίδαξαν. Προσβάλλεται ο Θεός; Έχω εγώ τη δυνατότητα να προσβάλω τον Θεό; Βλάσφηµο µου ακούγεται. Η αµαρτία δεν είναι παρά µια αυτοκαταστροφική ενέργεια. Ο βιασµός της φύσης µας, που λέγαµε πιο πάνω.
Αµαρτία, λοιπόν, είναι ό,τι ξεφεύγει από την αγάπη; Μπορείτε να το πείτε κι έτσι. Ό,τι βιάζει τη φύση µου, που είναι να αγαπώ.
Γιατί η Εκκλησία φορτώνει τον άνθρωπο µε τόσες ενοχές; Δεν το κάνει η Εκκλησία. Εγώ το κάνω. Ο παπάς. Είναι δικές µας νευρώσεις. Γιατί, για παράδειγµα, ασχολούνται οι παπάδες τόσο πολύ µε το θέµα του σεξ; Επειδή έχουν οι ίδιοι άλυτα θέµατα. Και ένας δεύτερος λόγος είναι η επιβολή. Όταν κάνεις κουµάντο στη σεξουαλική ζωή του άλλου, τον έχεις.
Αλήθεια, γιατί θεωρούµε οποιαδήποτε σχέση εκτός θρησκευτικού γάµου πορνεία και αµαρτία; Για τους δυο αυτούς λόγους που σας προανέφερα. Γιατί το σεξ είναι κάτι που βασανίζει τους ίδιους τους κληρικούς. Όταν εγώ ο ίδιος αισθάνοµαι απειλή τη σεξουαλικότητά µου, φορτώνω τον κόσµο µε όλες αυτές τις ενοχές. Αυνανίζεται ένα παιδί και γίνεται χαµός. Μπορεί να µην το κάνω συνειδητά, ως παπάς. Αλλά είναι αποτέλεσµα της ανωριµότητάς µου και έλλειψη αυτογνωσίας. Άσε που πολλοί απ’ αυτούς προσπαθούν να εξασφαλίσουν την έξωθεν καλή µαρτυρία επειδή έχουν διπλή ζωή.
Άρα το σεξ εκτός γάµου είναι ή δεν είναι αµαρτία; Α, εσείς το πάτε εκεί. Εγώ το µόνο που θα σας πω είναι το εξής: ασχολήθηκε ο Ιησούς Χριστός µε το σεξ; Σε δυο - τρεις περιπτώσεις µόνο. Στη Σαµαρείτιδα το µόνο που είπε ήταν «είχες πέντε άντρες κι αυτός που έχεις τώρα δεν είναι άντρας σου». Τίποτε άλλο. Ούτε την επέπληξε ούτε τίποτα. Και έκανε λέει µαζί της την πιο βαθιά θεολογική κουβέντα, σε βαθµό που όταν αργότερα ήρθαν οι µαθητές και του είπαν να φάει, έχω ήδη χορτάσει, τους απάντησε.
Τι θεωρείτε εσείς αµαρτία; Μεγάλη αµαρτία είναι η παράβαση δύο βασικών εντολών. Να µην αγαπάς τον Θεό και να µην αγαπάς τον συνάνθρωπο. Η αλαζονεία από τη µια και ο εγωκεντρισµός από την άλλη. Θυµάστε την παραβολή του πλουσίου και του Λαζάρου; Ο πλούσιος απολάµβανε όλα τα αγαθά που του πρόσφεραν τα πλούτη του, ρούχα και φαγητά, χωρίς να έχει κάνει είτε µοιχείες, είτε πορνείες, είτε κάποιο κακό. Ο φτωχός Λάζαρος, απ’ την άλλη, µάζευε τα ψίχουλα που έπεφταν απ’ τα τραπέζια του πλούσιου. Και δεν έχουµε κανένα λόγο, λέει ο Άγιος Χρυσόστοµος, να πιστεύουµε πως αν ο Λάζαρος του ζητούσε ένα κοµµάτι ψωµί, δεν θα του το έδινε. Ποιο ήταν τότε το µεγάλο αµάρτηµα του πλούσιου και όταν πέθαναν, ο µεν Λάζαρος βρισκόταν στην αγκαλιά του Αβραάµ, ο δε πλούσιος εκλιπαρούσε να βουτήξει ο Λάζαρος το χέρι του στο νερό και να του βρέξει λίγο τη γλώσσα καθότι «οδυνώµαι εν τη φλογή ταύτη»; Ποιο ήταν, λοιπόν, το αµάρτηµα του πλούσιου; Δεν τον πρόσεξε καν τον Λάζαρο. Ήταν τόσο απασχοληµένος µε τον εαυτό του, που δεν παρατήρησε τον συνάνθρωπό του. Αλλά επιτρέψετε µου να πω ακόµα κάτι σε συνάρτηση µ’ αυτό που λέγαµε προηγουµένως, µε τις νευρώσεις εµάς των παπάδων. Σε κάθε σελίδα του Ευαγγελίου υπάρχει µια εµµονή του Χριστού µε τον πλούτο. Σας ρώτησε ποτέ ο πνευµατικός σας πόσα σπίτια έχετε;
Πάνε πάρα πολλά χρόνια από τότε, αλλά απ’ ό,τι θυµάµαι, όχι. Σας ρώτησε µήπως τι καταθέσεις έχετε στην τράπεζα;
Όχι. Εάν αυνανιστήκατε όµως σας ρώτησε, σωστά; Καταλαβαίνετε τώρα τι εµµονές έχουµε;
Η οµοφυλοφιλία είναι αµάρτηµα; Πάλι τα ίδια;
Ο Απόστολος Παύλος, λέει πως είναι. Ο Απόστολος Παύλος αναφέρεται σε πλεονέκτες, λοιδορείς, µέθυσους, ψεύτες, υβριστές, οξύθυµους και πολλούς άλλους, πράγµατα τα οποία δεν υπάρχει κανείς µας που να µην τα έχει κάνει, και ασχολούµαστε µόνο µε τους αρσενοκοίτες; Ο Παύλος βρίσκεται σε µια συγκεκριµένη στιγµή, βλέπει να υπάρχει ένα κλίµα έκλυσης και προσπαθεί να µαζέψει τα πράγµατα. Γιατί προσπερνάµε όλα τα άλλα και ασχολούµαστε αυστηρά µόνο µε τους οµοφυλόφιλους; Η οµοφυλοφιλία δεν είναι επιλογή για να είναι αµαρτία. Η αµαρτία προϋποθέτει επιλογή.
Η Εκκλησία θεωρεί πως είναι επιλογή. Οι ιερείς εννοείτε. Ε, όσοι το πιστεύουν αυτό, τότε δεν ξέρουν την τύφλα τους.
Πάτερ, γιατί στις µέρες µας κρατά τόσο λίγο ο έρωτας; Επειδή δεν είναι έρωτας. Κι όταν δεν είναι έρωτας, ακόµα κι αυτό το εκστατικό πεντάλεπτο πριν το ροχαλητό καταντά πληκτικό. Και το τέλος έρχεται.
Ποια λάθη κάνουµε συνήθως οι άνθρωποι στον έρωτα; Ο έρωτας δεν είναι κατοχή. Ο έρωτας είναι µια διαρκής αναζήτηση. Για να ζήσεις όσο γίνεται ουσιαστικότερα τον έρωτα, πρέπει να ασχοληθείς µε την ωριµότητά σου. Δεν µπορεί να συλλάβει τον έρωτα ο άνθρωπος που σκέφτεται µοναχά τον εαυτούλη του. Δεν µπορεί να κατανοήσει αυτό που λέει ο Χριστός, «αν θέλεις να κερδίσεις τη ζωή σου, πρέπει να τη χάσεις». Στον έρωτα πρέπει να δοθείς µέχρι θανάτου, αν θέλεις να βιώσεις την πληρότητά του.
Και γιατί βλέπουµε να γίνονται τόσα εγκλήµατα εξ ονόµατός του; Εξ ονόµατος της διαστροφής τού έρωτα γίνονται τα εγκλήµατα, που είναι το σεξ. Η µαταίωση µιας βασικότατης ανθρώπινης ανάγκης. Και εξαιτίας αυτής της µαταίωσης, το πάθος θολώνει τον νου του ανθρώπου.
Η ευτυχία υπάρχει, πάτερ; Δεν ξέρω τι πάει να πει ευτυχία. Κάπως ευδαιµονιστικό µού ακούγεται. Για µένα καταλληλότερη λέξη είναι η «πληρότητα». Να αισθάνεσαι µέσα σου «γεµάτος». Χαρά, αγαλλίαση, συγκίνηση. Συγκίνηση! Τι ωραία λέξη!
Ποιος είναι
Ο πατέρας Φιλόθεος Φάρος σπούδασε πολιτικές επιστήμες στην Πάντειο Σχολή, Νομικά στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Θεολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και Ποιμαντική Ψυχολογία στις ΗΠΑ. Χειροτονήθηκε διάκονος και ιερέας το 1962 στην Ελλάδα. Στη συνέχεια υπηρέτησε ως εφημέριος στις ΗΠΑ. Δίδαξε Ποιμαντική Ψυχολογία στην Ορθόδοξη Θεολογική Σχολή του Τιμίου Σταυρού στη Βοστώνη από το 1969 έως το 1976. Υπηρέτησε ως ιερέας-σύμβουλος στο νοσοκομείο J.B. Thomas Day Care παρέχοντας ποιμαντική υποστήριξη σε νεαρά ζευγάρια που τα παιδιά τους αντιμετώπιζαν σοβαρές ασθένειες, καθώς επίσης και ως προϊστάμενος του τμήματος Οικογενειακής Στήριξης στην πρότυπη ψυχιατρική κλινική Human Resource Institute στη Βοστώνη από το 1970 μέχρι το 1976. Επιστρέφοντας στην Ελλάδα, πέρα από τα εκκλησιαστικά του καθήκοντα, συνέγραψε περισσότερα από 20 βιβλία, με πιο γνωστό το «Έρωτος φύσις», ενώ πολλές από τις απόψεις του θεωρούνται ιδιαίτερα τολμηρές.
http://www.philenews.com
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου